منطقه آزاد ارس دارای استعداد‌های فراوانی در زمینه کشاورزی است و امروز در حال تبدیل شدن به قطب محصولات گلخانه‌ای ایران است. امکانات بالقوه خدادادی در منطقه آزاد ارس از جمله زمین‌های قابل استفاده و منابع آب غنی رود ارس، نیروی کار فراوان و نهایتأ وجود آب و هوای مناسب، شرایط مساعدی را برای توسعه بخش کشاورزی فراهم کرده است.
سرمایه‌گذاری‌ها و توجه‌هایی که دولت به منطقه ارس دارد نیز در کنار رود پر آب و مناطق حاصلخیز موجب شده تا جهش بزرگی در حوزه کشاورزی ارس اتفاق بیفتد.
منطقه آزاد ارس گلخانه‌ای دارد که جزو ده گلخانه برتر دنیا محسوب می‌شود و امروز بزرگترین و مدرن‌ترین گلخانه شیشه‌ای و هیدروپونیک ایران و غرب آسیا را داراست و گفته می‌شود تکنولوژی ساخت گلخانه‌های شیشه‌ای هیدروپونیک به همت مجتمع گلخانه‌ای منطقه آزاد ارس، بومی شده تا جایی که می‌تواند در تکنولوژی با اسپانیا برابری کند.
کشت گلخانه‌ای یکی از عوامل موثر در اقتصاد روستایی است و می‌تواند به کشاورزی پایدار در روستا‌ها منجر شود. از اهداف این نوع کشت می‌توان به تولید محصول در محلی که در آن محصول تولید نمی‌شود و تولد در زمانی که کشت محصول در هوای آزاد غیر ممکن است اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: جهش بزرگ در حوزه کشاورزی ارس/ گلخانه ارس در میان 10 گلخانه برتر دنیا
محدودیت‌هایی که در زمینه منابع تولیدات کشاورزی مانند آب و خاک وجود دارد و همچنین افزایش جمعیتی که جهان با آن روبه‌روست، توجه بخش کشاورزی را به سوی کشت گلخانه‌ای برده است. در گلخانه‌ها آب کمتری استفاده می‌شود و کارشناسان معتقدند کشت در گلخانه به یک ششم تا یک هشتم آب با کشت در فضای باز و زمین کشاورزی نیاز دارد در حقیقت گلخانه‌ها می‌توانند پیوندی میان محدودیت آب، محدودیت خاک، انرژی و تولید مواد غذایی باشند و تولید 10 برابری در واحد سطح در مقایسه با فضای باز داشته باشند.
امروزه استفاده بهینه از عوامل تولید و امکانات موجود برای افزایش بازده تولید با استفاده از آخرین دستاورد‌های نوین فنی و فن‌آوری‌های جدید در صدر اهداف کشاورزی مدرن قرار دارد. در این میان گلخانه‌ها و کشت گلخانه‌ای به‌عنوان راهکاری برای کنترل عوامل تأثیرگذار محیطی هم‌چون تغییرات دمایی، جلوگیری از پدیده‌های سرمازدگی، گرمازدگی و ... از یک‌سو و استفاده بهینه از خاک و آب و کاربرد مناسب کود و سموم از سوی دیگر از دیرباز مورد توجه جوامع مختلف کشاورزی قرار گرفته و در این راستا طی دهه‌های اخیر از پیشرفت‌های قابل توجهی نیز برخوردار بوده است.
از همه مهمتر آنکه این نوع کشت سازگاری بالایی با محیط زیست دارد و می‌تواند درآمدزایی، سوددهی، راندمان بالای تولید، تنظیم و اشباع بازار را به طور کجا برای بخش کشاورزی به همراه آورد.
به گفته بسیاری از کارشناسان این نوع کشت می‌تواند در اراضی غیر قابل کشت با سیستم هیدروپونیک راه اندازی شود و در حقیقت از زمین‌های غیر قابل استفاده، به نحو احسن استفاده شود. سیستم هیدروپونیک نوعی روش کاشت گیاه در آب و بدون استفاده از خاک است. در علم باغبانی، هیدروپونیک شکلی از کشاورزی است که در آن گیاهان در خاک رشد نمی‌کنند بلکه ارجحیت بر رشد گیاهان در ردیف‌ها و بستر‌های کشت به همراه جریان ثابتی از محلول‌های غذایی است.
منظور از سیستم هیدروپونیک، ابزار و تجهیزاتی است که همانند یک بسته هماهنگ برای رشد گیاهان به صورت هیدروپونیک استفاده می‌شوند. منطقه آزاد ارس یکی از بهترین مناطق برای این نوع کشت محسوب می‌شود و نوع آب ارس باعث شده است تا مزایای این منطقه برای کشت هیدروپونیک افزایش یابد.
البته کشت گلخانه‌ای معایبی نیز دارد و از جمله مهمترین معایب آن این است که در ابتدا هزینه زیادی را طلب می‌کند و برای احداث آن باید قسمت عظیمی از سرمایه را صرف کرد که البته سودمند بودن محصول تولیدی موجب می‌شود در مدت کوتاهی این هزینه جبران شود.
یکی دیگر از معایب این نوع کشت مراقب دائمی است که احتیاج دارد. برخلاف کشت در هوای آزاد در کشت گلخانه‌ای حتی لحظه‌ای غفلت می‌تواند خسارات زیادی را به همراه داشته باشد.
با وجود هزینه‌بر بودن این کشت و معایبی که دارد، توجه به پتانسیل‌های موجود در بخش کشاورزی و منابع طبیعی و توان و امکانات تولیدی و نیروی انسانی متخصص این بخش می‌تواند در دستیابی به توسعه ملی نقش مهمی ایفا کند.
وجود منطقه آزاد ارس در مرز‌های مشترک ایران با جمهوری خودمختار نخجوان، ارمنستان و آذربایجان با ظرفیت‌های فراوان زمینه مناسبی را برای تولید و صادرات محصولات این واحد‌های گلخانه‌ای به کشور‌های مذکور ایجاد کرده که می‌تواند در اقتصاد ملی نیز نقش به‌سزایی داشته باشد.
امیدواریم با حمایت‌های مادی و معنوی از این بخش که توسط سازمان منطقه آزاد ارس و وزارت جهاد کشاورزی انجام گرفته شاهد صادرات محصولات این مجتمع به بازار‌های جهانی باشیم.