منطقه آزاد ارس یکی از بهترین دروازه‌ها برای افزایش ارتباط بین ایران و منطقه اوراسیا است و چگونگی نقش‌آفرینی این منطقه با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، موضوع نشست تخصصی هفته گذشته با حضور دانشگاهیان منطقه آذربایجان شرقی بود.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل منطقه آزاد ارس به نقل از «دنیای‌اقتصاد»، رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس در این نشست تخصصی با بیان اینکه ایجاد فضای برد - برد بین ایران و اتحادیه اوراسیا لازم است، افزود: ارمنستان تنها کشور اوراسیا است که از طریق مرز نوردوز در منطقه آزاد ارس، با ایران دارای مرز زمینی است. ارتباط دیپلماتیک خوب و اشتراکات فراوان فرهنگی - تاریخی هم عوامل دیگری هستند که می‌تواند زمینه تقویت ارتباطات اقتصادی با ارمنستان و اوراسیا را فراهم کند.

مهندس محسن نریمان با بیان اینکه ایران برای کشورهای اوراسیا به این واسطه که ارتباط‌دهنده آنها با کشورهای آسیای‌شرقی مثل هند و پاکستان است اهمیت دارد، گفت: نقش‌آفرینی موثر کشورمان در این حوزه نیازمند تقویت زیرساخت‌هایی مثل راه‌های ریلی و زمینی است و در این میان در منطقه آزاد ارس مطالعاتی برای توسعه بستر حمل و نقل ریلی از شرق (اصلاندوز) و غرب (ماکو) داشته‌ایم و اکنون آماده اجرای این طرح‌ها هستیم. درخصوص توسعه جاده‌ها هم بزرگراه جلفا - مرند -تبریز را در دست اجرا داریم و تلاش می‌کنیم جاده‌ای استاندارد احداث شود. نریمان افزود: اظهارنظر رئیس‌جمهور کشورمان در جریان سفر اخیرشان به ارمنستان مبنی بر اینکه منطقه آزاد ارس می‌تواند بسترساز اجرای موافقت‌نامه مبادله شده ایران با اتحادیه اوراسیا باشد، ارزشمند بود و تمام تلاش‌مان را برای تحقق این مهم انجام می‌دهیم. وی اضافه کرد: امکان مبادله ۸۶۲ قلم کالا بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا با تعرفه‌های ترجیحی، مزیت بزرگی برای ماست که می‌تواند بخشی از مشکلات کشورمان در شرایط تحریم امروز را حل و فصل کند.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس همچنین گفت: امکان استفاده از پول‌های ملی همدیگر در مراودات تجاری با اوراسیا و گریز از دلار، مزیت دیگری است که کمک کار ما در شرایط فعلی بوده و به افزایش اعتبار ریال منجر خواهد شد.

راه همکاری برد-برد

رئیس پردیس بین‌المللی ارس دانشگاه تهران هم در این نشست تاکید کرد: بهتر است با مطالعه، وارد ارتباط با اتحادیه اقتصادی اوراسیا شویم تا همکاری ما با این اتحادیه برد - برد باشد نه اینکه ذوق‌زده شویم و از فرصت به‌وجود آمده بهره نبریم؛ این نشست می‌تواند گامی در این جهت ارزیابی شود. پروفسور زهرا امام‌جمعه ادامه داد: منطقه آزاد ارس کریدور زمینی پیشنهادشده برای ارتباط ایران با اتحادیه اوراسیا است. منطقه آزاد انزلی و منطقه آزاد چابهار هم به ترتیب کریدورهای پیشنهادی دریایی و هوایی هستند، اما با توجه به هزینه‌های به‌مراتب کمتر کریدور زمینی و پتانسیل‌های بسیار بالای ارس به‌ویژه در حوزه‌های صنعتی و کشاورزی، نقش این منطقه آزاد در همکاری با اوراسیا متمایز از دیگر مناطق آزاد است. وی افزود: هدف موافقت‌نامه امضا شده با اتحادیه اوراسیا ابتدا این است که به‌عنوان شریک اقتصادی عمل کنیم و هنوز وارد حوزه‌های دیگر همکاری مثل سیاسی و امنیتی نشده‌ایم. اگر ظرف ۲ سال آینده در همکاری اقتصادی شکست بخوریم، تداوم همکاری‌ها در مراحل بعدی سخت‌تر خواهد بود. امام جمعه همچنین گفت: تطبیق استانداردهای صادراتی ایران با استانداردهای اوراسیا، موضوع اولویت‌دار دیگری است که نباید از آن غافل شد.

ضرورت رعایت الزامات توافق

کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای قفقاز و رئیس انجمن دوستی ایران و ارمنستان نیز در این نشست تاکید کرد: باید با ایجاد تسهیلاتی در رویه‌های موجود و رعایت الزامات توافق با اتحادیه اوراسیا، توافق‌نامه منعقده بین ایران و این اتحادیه را عملا اجرایی کرد.

علیرضا نظیف با بیان اینکه امضای موافقت‌نامه ترجیحی با اوراسیا، به‌منزله پیوستن ایران به این اتحادیه اوراسیا نیست، افزود: پروسه الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا سه سال یا بیشتر زمان می‌برد و این موافقت‌نامه گام نخست در این مسیر است و همین مساله، اهمیت موفقیت این توافق‌نامه را افزایش می‌دهد. رئیس انجمن دوستی ایران و ارمنستان با تاکید بر لزوم تشکیل کارگروه کالایی برای حضور فعال در تجارت با اوراسیا، گفت: این کارگروه مطابق مقررات عمومی و سازمانی اتحادیه اقتصادی اوراسیا باید متشکل از سازمان‌های مسوول باشد که شامل سازمان توسعه تجارت، سازمان ملی استاندارد، سازمان دامپزشکی، سازمان غذا و دارو، اتاق بازرگانی ایران و سازمان گمرک است.

نظیف لزوم هماهنگی در کدگذاری کالاها را هم مورد تاکید قرار داد و اظهار کرد: منظور از کدگذاری کالاها، همان کد هماهنگ اچ‌اس است. اکنون یک ناهماهنگی بین کدگذاری ایران و کشورهای اوراسیا وجود دارد. کدگذاری در اوراسیا ۱۰ رقمی و کدگذاری در کشور ما ۸ رقمی است و بیشترین کار هماهنگ‌سازی اختلاف کدی در مورد گمرک است که باید مورد توجه باشد.

رئیس انجمن دوستی ایران و ارمنستان همچنین بر ضرورت ایجاد کانال الکترونیکی بین اتاق بازرگانی ایران و اتاق اوراسیا تاکید و اظهار کرد: این موضوع درخصوص نحوه تنظیم گواهی‌های مبدا حائز اهمیت است. گواهی‌های مبدا یکی از مهم‌ترین اسناد حمل و نقل و صادرات کالا است و مطابق تعریفی که در همین مقررات عمومی اتحادیه اقتصادی اوراسیا شده، اگر گواهی مبدا نقص داشته باشد آن کالا از تعرفه‌های ترجیحی و تخفیفات برخوردار نمی‌شود، بنابراین هماهنگ کردن این موضوع پراهمیت است.

این کارشناس ارشد مطالعات منطقه‌ای قفقاز در ادامه گفت: توافق ما با اتحادیه اقتصادی اوراسیا زمانی اجرا می‌شود که الزامات آن انجام شود و الزامات مهم فعلی و ضروری آن عبارت از «اجرا و هماهنگ کردن کدگذاری کالا با هماهنگی گمرک ایران و سازمان توسعه تجارت در وزارت صمت»، «ایجاد کانال الکترونیکی بین اتاق ایران و کشورهای عضو و اوراسیا» و «ایجاد کانال الکترونیکی بین گمرک ایران و گمرکات کشورهای عضو اوراسیا» است. وی در خاتمه به همایش بین‌المللی «ارس؛ دروازه ورود به اوراسیا» اشاره کرد که اردیبهشت سال آینده در جلفا برگزار می‌شود.

برای مشاهده این گزارش در دنیای اقتصاد کلیک کنید.