مهدی حسن نسب، عضو هئیت مدیره شرکت آیدین تجارت ارس یکی از افرادی است که از دوران نوجوانی و به صورت خانوادگی در صنعت خشکبار فعالیت کرده است. وجود 2 کارخانه در تبریز و منطقه آزاد ارس نشان از تخصص و سابقه کاری این خانواده در حوزه بسته بندی خشکبار دارد.

آیدین تجارت ارس از جمله شرکتهایی است که در زمینه صادرات مجدد فعالیت می کند و در ماههای اخیر نیز به عنوان یکی از شرکتهای برتر صادرکننده، مورد تقدیر قرار گرفته است. مهدی حسن نسب، در این گفتگوی صمیمی از فعالیتهای خود در منطقه آزاد ارس و مشکلاتی که در این حوزه دارد، سخن به میان آورده است.

لطفا بفرمایید که «آیدین تجارت ارس» چگونه شکل گرفت؟
پدر بنده در کار خشکبار بود و در آذرشهر در زمینه تولید و فروش خشکبار آذرشهر فعالیت داشت. همین باعث شد تا قدم در مسیر پدرمان بگذاریم. سال 91 اقدام به خرید زمین در منطقه آزاد ارس کردیم و در اواخر همان سال با همکاری سازمان منطقه آزاد ارس زمینی برای تاسیس شرکت خریداری کردیم. در سال 93 تجهیز کارخانه و سالن سه هزارمتری به پایان رسید و شرکت آیدین تجارت ارس کار خود را با فرآوری پسته و صادرات این محصول در همان سال آغاز کرد.
در ادامه فعالیت با راهاندازی چند خط تولید از جمله خط شستشو با ظرفیت 35 تن، شکست پسته با ظرفیت 6 تن روزانه، سورتینگ، بستهبندی و با سوله هشت هزار مترمربع در زمینه فرآوری گردو، پسته، بادام در حال تولید و فعالیت در منطقه آزاد ارس هستیم.

شما در زمینه صادرات مجدد فعال هستید. این کار در آیدین تجارت چگونه انجام میگیرد و صادرات به کدام کشورها انجام می شود؟
تا به امروز محصولات این شرکت به کشورهای ترکیه، نخجوان، عراق، پاکستان و اوکراین صادر شده است. همان طور که می دانید واردات خشکبار به کشور قدغن است و شرکت آیدین تجارت ارس با هدف برخورداری از قوانین مناطق آزاد در ارس تاسیس شد تا در زمینه واردات خشکبار، فرآوری و صادرات مجدد فعالیت داشته باشد. برای مثال پسته از ازبکستان یا قرقیزستان خریداری، فرآوری شده و صادر میشود و به هیج وجه فروش داخلی ندارد. حتی حق فروش در منطقه آزاد ارس را هم نداریم.

با توجه به راه اندازی خط تولید کشمش، از چه زمانی این خط شروع به کار خواهد کرد؟
متاسفانه این موضوع یکی از مشکلاتی است که در این حوزه با آن روبرو هستیم. در زمینه راهاندازی خط فرآوری مشکلی نداریم و هم اکنون نیز خط فرآوری کشمش کارخانه با تولید روزانه 35 تن در روز راهاندازی شده است اما به دلیل نبود فاضلاب شهرک صنعتی امکان تولید مقدور نیست و فعلا تمام کشمشهای خریداری شده از ازبکستان در انبار بلاتکلیف مانده است. شش ماه قبل در بازدیدی که مدیرعامل سابق سازمان منطقه آزاد ارس از کارخانه داشتند، مشکل فاضلاب مطرح شد و مسئولین منطقه وعده پیگیری این مشکل را دادند اما تا به امروز حل نشده است. در واقع خط شستشوی کارخانه به دلیل نبود فاضلاب با وجود آمادگی و داشتن مواد اولیه، تعطیل است و امکان بهرهبرداری از این خط وجود ندارد.

در این مدت با چه مشکلات دیگری مواجه بوده اید؟
به غیر از نبود سیستم فاضلاب بیشتر مشکلات ما به اداراتی غیر از سازمان منطقه آزاد مربوط میشود. برای نمونه یکی از مشکلات اصلی این شرکت در مورد اخذ مجوز واردات خشکبار از جهاد کشاورزی است. متاسفانه با اینکه تفویض اختیارات جهاد کشاورزی در ارس انجام شده است اما جهاد کشاورزی منطقه در اجرای قوانین اختیاراتی ندارد و ظاهرا فقط تفویض اسمی صورت گرفته است.

قوانین صادرات و واردات مناطق آزاد متفاوت از قوانین کشور است اما متاسفانه اجرا نمیشود. ما در آیدین تجارت ارس، اولین سردخانه منطقه آزاد ارس را با سرمایهگذاری بالا راهاندازی کردیم. دلیل آن نیز انبار کردن خشکبار وارداتی و بعد از فرآوری انبار محصول صادراتی است. اگر نتوانیم خشکبار وارد کنیم برای چه سرخانه احداث کردهایم؟! متاسفانه برای اخذ مجوز پسته که یکی از خطوط تولید کارخانه به این محصول اختصاص دارد با مشکل روبرو هستیم. دستگاه مخصوص شکست پسته خارجی خریدهایم و برای راه اندازی این خط تولید سرمایهگذاری شده است اما برای وارد کردن پسته ازبک یا افغان نمیتوانیم مجوز بگیریم.

این شرکت چه میزان اشتغالزایی برای منطقه داشته است؟
در حال حاضر این کارخانه با اشتغال 15نفر فعالیت میکند اما اگر همه خطوط تولید کارخانه فعال باشد برای حداقل 60 نفر اشتغال زایی ایجاد میشود. ظرفیت نیروی کار خط تولید کشمش حداقل 30 نفر است اما متاسفانه به دلیل مشکلاتی که گفته شد راکد مانده است.

با وجود همه مشکلات ذکر شده، این شرکت یکی از شرکتهای موفق در زمینه صادرات مجدد است. دلایل این موفقیت را در چه چیزی می بینید؟
در این سه سالی که در ارس فعالیت کرده ایم، جزو صادرکنندگان برتر منطقه بودهایم و سال گذشته با صاداراتی به ارزش 17 میلیون دلار دومین صادرکننده برتر ارس انتخاب شدیم. واقعیت این است که ارزش افزوده صادرات خشکبار نسبت به سایر محصولات صادراتی بسیار بالاست و ارزش افزوده صادرات پسته بعد از نفت در جایگاه دوم قرار دارد. سرمایهگذارانی همانند ما نیز که برای تولید به ارس آمدهاند، هدفشان فقط تولید است. اگر مشکلات زیرساختی حل شود مطمئنا تولید نیز رونق پیدا خواهد کرد.

چه پیشنهادی برای حل مشکلات این صنعت دارید؟
اگر قوانین مربوط به مناطق آزاد به درستی اجرا شود، رونق اقتصادی در مناطق آزاد بیشتر خواهد شد. چندین بار پیشنهاد تشکیل هیاتی از طرف سازمان منطقه آزاد ارس به منظور بازدید از کارخانههای فرآوری خشکبار دوبی یا ترکیه را دادهایم اما متاسفانه انجام نشده است. میخواهیم مسئولین با بازدید از این کارخانهها متوجه محدودیتهایی که وجود دارد بشوند. آنها هیچ محدودیت برای واردات و صادرات ندارند و به راحتی کار و تولید میکنند.باید در نظر گرفت بازه زمانی مواد اولیه خشکبار 6 ماه است. جالب است بدانید که شانزدهم اردیبهشت 1396 برای صدور مجوز واردات از اوکراین به جهاد کشاورزی درخواست دادهایم و این مجوز در بروکراسی اداری گیر کرده و دی ماه صادر شده است. اما به خاطر تمام شدن جنس در بازار اوکراین عملا این مجوز کاربردی نداشته است.