اگرچه منطقه آزاد ارس در سال‌های اخیر رشد قابل ملاحضه‌ایی را در بخش‌های مختلف تجربه کرده است و در اولین نگاه نیز پیشرفت‌های منطقه در حوزه‌هایی چون صنعتی، اقتصادی، کشاورزی، تجاری و گردشگری قابل مشاهده است اما بخش اعظمی از فعالیت‌های صورت گرفته در این منطقه شامل مواردی می‌شود که با نگاه ساده قادر به مشاهده نیستیم. زیرساخت‌ها و فعالیت‌هایی که در حوزه عمران صورت می‌گیرد، بخش اعظم تحولاتی ارس را شامل می‌شود که بیشتر آن تنها برای کسانی که از این زیرساخت‌ها استفاده می‌کنند، قابل احساس است. زیرساخت‌هایی چون راه‌های دسترسی، آب آشامیدنی، مخابرات، برق، گاز و نیازهای سوختی و اینترنت. این روزهای ارس، قابل مقایسه با 3 تا 5 سال گذشته نیست. در این گزارش تلاش داریم تا بخشی از فعالیت‌های انجام گرفته در این حوزه را پوشش دهیم.*

108 پروژه عمرانی و زیربنایی در سال 96

پروژه‌های پرتعداد و عظیم عمرانی و زیربنایی منطقه آزاد ارس، نشان دهنده پیشتازی این منطقه از نظر کمی و کیفی است. به طوری که معاون عمرانی و زیربنایی سازمان منطقه آزاد ارس، تعداد کل پروژه‌های سال 96 را بالغ بر 108 پروژه عنوان می‌کند.

جعفر احمدی با اشاره به این آمار، می‌گوید: پروژه‌های عمرانی و زیربنایی سال 96 بالغ بر 143 میلیارد تومان است که تا به امروز حدود 60 درصد این مبلغ جذب شده است.

وی در مورد انواع پروژه‌های عمرانی و زیربنایی منطقه آزاد ارس، عنوان می‌کند: پروژه‌های فنی و مهندسی از جمله پروژه‌های راهسازی، ساختمان‌سازی، خطوط برق و تاسیسات بیشترین مقدار پروژه‌های عمرانی و زیربنایی را به خود اختصاص می‌دهد.

احمدی می‌افزاید: این موارد شامل 37 پروژه به ارزش بالغ بر 90 میلیارد تومان می‌شود و حدود 61 درصد از این مبلغ تا به امروز جذب شده است.

معاون عمرانی و زیربنایی سازمان منطقه آزاد ارس، خاطرنشان می‌کند: 24 پروژه زیربنایی شامل پروژه‌های مخابراتی، آب و فاضلاب، برق، گاز و سایر پروژه‌های مشابه نیز امسال با اعتباری بالغ بر 49 میلیارد تومان در حال انجام است. احمدی تاکید می‌کند: در حوزه پروژه‌های شهری و روستایی نیز شاهد اجرای 22 پروژه در سال 96 هستیم که این موارد نیز شامل مبلمان شهری، نورپردازی، المان شهری و نصب تابلوها می‌شود.

احمدی با اشاره به 25 تفاهم‌نامه منعقده در سال جاری، می‌گوید: این تفاهم نامه‌ها در بخش‌های مختلف عمرانی و زیربنایی با اعتباری حدود 26 میلیارد تومان هم اکنون در حال اجرا هستند.

زیرساخت‌هایی که برای ارس مهیا می‌شود

مدیر طرح و توسعه سازمان منطقه آزاد ارس نیز با اشاره به فعالیت‌های این سازمان در حوزه زیرساخت‌ها، می‌گوید: در حوزه زیرساخت‌ها، اقدامات بسیار خوبی در چند سال اخیر صورت گرفته است که بخشی از این پروژه‌ها در سال 96 به بار نشسته و یا در ماه‌های آتی عملیاتی می‌شود. توحید سقافامیان با اشاره به مهم‌ترین پروژه‌های در دست اجرا، عنوان می‌کند: پروژه‌های بخش  زیرساخت‌ها به دو دسته مطالعاتی و اجرایی تقسیم می‌شود و در هر بخش نیز پروژه‌های مهمی تعریف شده است.

وی می‌افزاید: مطالعات کلانی در منطقه آزاد ارس آغاز شده است که بخش اعظمی از آن در سال 96 به پایان رسیده است. برای نمونه می‌توان به طرح بزرگ و جامع آبرسانی به فضای سبز ارس اشاره کرد. سقافامیان تصریح می‌کند: با توجه به مشکلات مربوط به کمبود آب در کشور، این مطالعات ضروری بود تا از هدر رفت آب جلوگیری شود و امیدواریم که به زودی اجرایی شده و شاهد اتوماسیون توزیع و مصرف آب در ارس باشیم.

وی خاطرنشان می‌کند: مطالعات انتقال انرژی و نیرورسانی به سایت صنایع سنگین نیز امسال به پایان رسیده است و امیدواریم که مشکلی در زمینه انرژی و نیرو در این سایت 400 هکتاری نداشته باشیم. سقافامیان ادامه می‌دهد: در زمینه استاندارد سازی آب صنعتی نیز کارهای بسیار خوبی صورت گرفته است و تلاش داریم تا صنعت منطقه از بهترین نوع آب استفاده کند. همچنین مطالعات تامین و انتقال آب به سایت صنایع سنگین نیز پایان یافته و اجرای آن آغاز شده است.

مدیر طرح و توسعه سازمان منطقه آزاد ارس با اشاره به تلاش برای طرح جامع انرژی منطقه آزاد ارس نیز می‌گوید: تلاش داریم تا این طرح به طور جامع در 4 زون منفصل به طور همزمان انجام گیرد تا در مواردی چون تامین برق در سطح منطقه آزاد ارس، مشکلی در دهه‌های آتی نداشته باشیم.

سقافامیان همچنین اظهار می‌کند: در سال 96 ظرفیت گازرسانی در منطقه آزاد ارس تا حد زیادی افزایش پیدا کرده است و هم اکنون می‌توانیم بگوییم که هیچ مشکل و کمبودی در زمینه ارائه گاز به میزان درخواستی و دلخواه در سطح منطقه آزاد ارس نداریم. وی تاکید می‌کند: امسال ظرفیت تامین گاز منطقه آزاد ارس تا سقف 170 هزار متر مکعب در ساعت تثبیت شده است و این ظرفیت می‌تواند تمام نیازهای منطقه را تامین کند.

سقافامیان در ادامه می‌گوید: منطقه آزاد ارس آماده همکاری با سرمایه‌گذاران برای تاسیس نیروگاه‌های کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس است و در زمینه انرژی‌های نو از جمله انرژی خورشیدی نیز در حال همکاری با جهاد دانشگاهی هستیم. وی در پایان با اشاره به زیرساخت‌های حمل و نقلی ارس، گفت: مطالعات امکان سنجی اتصال راه‌آهن جلفا به نوردوز و قلی بیگلو نیز انجام شده است و در تلاش هستیم تا سایت صنایع سنگین را نیز به این راه‌آهن متصل کنیم.

نه ماه پــر بـار در حــوزه زیرساخت‌ها و عمرانی

مدیر دفتر فنی و طرح‌های عمرانی سازمان منطقه آزاد ارس نیز در این زمینه می‌گوید: طراحی و اجرای پروژه‌های مختلف در حوزه فنی و عمرانی در یک سال اخیر افزایش یافته است. هادی کهندل گرگری عنوان می‌کند: محوطه یادمان شهدای 1320 هم اکنون کاملا آماده حضور گردشگران است و محوطه‌سازی، المان‌سازی و نورپردازی این محوطه در سال‌جاری به طور کامل انجام گرفته است.

وی خاطرنشان می‌کند: روشنایی مسیر کلیسا و بلوارهای مختلف منطقه آزاد ارس نیز توسط این مدیریت انجام شده است و درختان مسیر قره برون تا میدان عباس میرزا به همراه مسیر کلیسا به طور کامل صورت گرفته است.  کهندل می‌افزاید: شبکه آب و فاضلاب سایت صنعتی 40 هکتاری امسال به بهره‌برداری رسیده است و ساختمان اورژانس بین‌راهی مسیر جلفا - خوی نیز فعالیت خود را آغاز کرده است. مدیر دفتر فنی و طرح‌های عمرانی سازمان منطقه آزاد ارس در ادامه می‌گوید: برخی از پروژه‌ها همانند ساختمان مدرسه جدید جلفا و  تکمیل جاده
جلفا – مرند نیز جزو پروژه‌های مهمی هستند که هم اکنون در دست اجرا قرار دارند. وی تصریح می‌کند: ارس ظرفیت بالایی دارد اما محدودیت زمان کاری به دلیل زمستان‌های سرد منطقه باعث می‌شود تا بیشتر فعالیت‌های عمرانی در 9 ماهه ابتدای سال انجام گیرد.

پیشتاز در زمینه ثبت دقیق اراضی دولتی

مدیر املاک و مستقلات سازمان منطقه آزاد ارس نیز در این زمینه می‌گوید: منطقه آزاد ارس در زمینه کاداستر و ثبت دقیق اراضی دولتی پیشتاز است و در سال‌های اخیر نیز روی این موضوع سرمایه گذاری‌های گسترده‌ای صورت گرفته است.

رسول داشاد، ادامه می‌دهد: ثبت اراضی دولتی در جلفا در سالجاری به پایان می‌رسد و اسناد مالکیت ملی و دولتی تکمیل می‌شود. در محدوده نوردوز نیز نقشه برداری صورت گرفته و در مرحله تطبیق قرار دارد که این کار نیز به احتمال زیاد در سال جاری به پایان می‌رسد. وی تصریح می‌کند: در زون خداآفرین نیز این پروسه امسال آغاز شده است و جزو اولویت‌های منطقه آزاد ارس برای امسال و سال آتی است.

داشاد اضافه می‌کند: این موضوع در زمینه افزایش سرمایه گذاری‌ها و امنیت سرمایه گذاری در منطقه آزاد ارس بسیار مهم است و ضروری است که زمین‌های واگذار شده از هر نظر بدون مشکل در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرند.

مدیر املاک و مستقلات سازمان منطقه آزاد ارس در زمینه میزان واگذاری زمین به متقاضیان سرمایه گذاری نیز می‌گوید: از ابتدای سال تاکنون تعداد نه مورد زمین در سایت صنایع سنگین به سرمایه‌گذاران واگذار شده است و 6 مورد نیز در حوزه تجاری و تفریحی واگذاری صورت گرفته است.

داشاد می‌افزاید: در زمینه نمایشگاهی نیز یک مورد زمین به سرمایه گذار علاقمند واگذار شده است و برخی از سرمایه گذاران نیز ترجیح داده اند که از پاساژهای صنعتی به صورت استیجاری استفاده کنند. این موارد نیز بالغ بر 85 مورد می‌شود.

وی در زمینه صدور دفترچه‌های قرارداد و حل مشکل دریافت تسهیلات سرمایه گذاران نیز می‌گوید: این دفترچه‌ها می‌توانند به عنوان وثیقه در جریان دریافت تسهیلات در اختیار بانک‌ها قرار گیرند.

داشاد تاکید می‌کند: در حوزه زیرساخت‌ها نیز تملک اراضی برای احداث راه‌ها و زیرساخت‌ها طبق روال هر ساله با قوت تمام انجام گرفته است و تلاش کرده‌ایم تا از تغییر کاربری اراضی به طور جدی پیشگیری کنیم.

خدمات و فعالیت‌های روزانه به همراه کاهش هزینه‌ها

مدیر امور شهری و روستایی سازمان منطقه آزاد ارس نیز در این زمینه می‌گوید: فعالیت‌های مدیریت شهری و روستایی ارس شامل خدماتی می‌شود که به صورت روزانه در محدوده وسیعی انجام می‌شود و امسال نیز به طور مستمر انجام شده است.

جواد کاموسی ادامه می‌دهد: شاید یکی از مهم‌ترین مواردی که بتوان به آن اشاره کرد، کاهش هزینه‌های خدمات ارائه شده تا میزان 50 میلیون تومان در ماه نسبت به سال گذشته است.

وی خاطرنشان می‌کند: سرانه فضای سبز در منطقه آزاد ارس به 80 متر مربع رسیده است. استاندارد جهانی سرانه فضای سبز حدود 25 متر مربع است که این موضوع نشان دهنده برتری 2.5 برابری ارس نسبت به استانداردهای جهانی است.

کاموسی تصریح می‌کند: در حوزه عمران روستایی نیز امسال فعالیت‌های عمده‌ای صورت گرفته است و در زمینه افزایش هر چه بیشتر فضای سبز نیز شاهد اتمام پروژه فاز 2 پارک دورنا هستیم.

وی اضافه می‌کند: پارک جدید الاحداث روبروی باغ شورا نیز افتتاح شده است تا یک هکتار پارک به میزان فضای سبز داخل شهر اضافه شود.

مدیر امور شهری و روستایی سازمان منطقه آزاد ارس در مورد میادینی که امسال اجرایی می‌شوند نیز می‌گوید: بهسازی و نوسازی 3 میدان داخل شهر در دستور کار امسال قرار داشته است و به نظر می‌رسد که امسال شاهد افتتاح این میادین نیز خواهیم بود.
کاموسی در ادامه عنوان می‌کند: امسال المان‌های بسیار فاخری در منطقه آزاد ارس اجرایی و پرده‌برداری شده است که از آن جمله می‌توان به مجسمه عباس میرزا، مجسمه نباتی، المان کاروان شتر و بسیاری دیگر از موارد مشابه اشاره کرد.

وی تاکید می‌کند: تا پایان سال نیز فعالیت‌های عمده ای برای حوزه زیباسازی و نورپردازی شهری پیش‌بینی شده است و شاهد تحول در حوزه مبلمان شهری و زیباسازی شهری در یک سال اخیر هستیم.

*علی فرهاد دبیر هیات تحریریه دو هفته نامه ارس