امروزه در کشورهای توریست پذیر، آشپزی یکی از ابزارهای جذب توریست و گردشگر محسوب می شود و این کشورها برای معرفی فرهنگ غذایی و غذاهایی بومی خود از هر گونه تبلیغات مستقیم و غیر مستقیم استفاده می کنند. به طوری که بعد از مدتی، نه تنها گردشگران فقط برای چشیدن طعم غذای تبلیغ شده به کشورشان سفر می کنند بلکه این غذا وارد فرهنگ غذایی سایر کشورها نیز می شود.
جای خیلی دوری نرویم در سال های اخیر، ترکیه در این زمینه تلاش های زیادی کرده است. دونر کباب ترکی به عنوان غذای ملی این کشور در بسیاری از کشورها شناخته شده و حتی طبخ می شود. اما نکته ای که مغفول مانده، این است که در جای جای کشور خودمان نیز غذاهای بومی لذیذی پخته می شود که هر کدام پتانسیل پنهان جذب مسافر در وهله اول و جذب گردشگر خارجی، در گام بعدی را دارد.
منطقه آزاد ارس نیز دارای غذاهای بومی لذیذ و سالمی است که شاید گل سرسبدشان آش قوروت قیله باشد. این آش که از جمله غذاهای سنتی علمدار است، در یکی-دو سال اخیر از سفره خانواده ها به رستوران ها و غذاخوری های منطقه رسیده و مورد استقبال گردشگران قرار گرفته است.

آش قوروت قیله در رستوران های ارس
قورود قیله در زبان محلی از دو قسمت قوروت به معنی کشک و قیله به معنی گوشت قورمه ای که در روغن گوشت تفت داده شده است، تشکیل شده است. کشک معمولا در مرحله آخر اضافه می شود و قیله روی آش ریخته می شود. البته امروزه از گوشت چرخ کرده به شکل کوفته ریزه به جای قیله استفاده می کنند.
«لیلا رهپور» یکی از زنان خانه دار جلفایی است که بعد از راه اندازی رستورانشان در جلفا، منوی غذاهای محلی مثل دلمه، آش و خاگینه را راه انداخته و هر روز با آش قوروت قیله از مسافران و مهمانان رستوران پذیرایی می کند.
او آش قورت قیله را یکی از غذاهای رسمی و سنتی منطقه معرفی می کند و می گوید:«این آش از قدیم در مراسم حنابندان عروس پخته شده و با آن از مهمانان پذیرایی می شد. در کنار آن نیز، نان را خرد کرده و داخل آش می ریختند».
این بانوی هنرمند که مشغول آماده کردن کاسه آش برای مسافرانی است که سفارش آش قورت قیله داده اند، ادامه می دهد:«این آش خوشمزه آنقدر مورد پسند اهالی منطقه قرار گرفت که با مرور زمان از مراسمات سر سفره ها آمد و امروزه حداقل هفته ای یکبار در هر خانه ای پخته می شود».
معمولا مسافرانی که از سایر استان ها به ارس سفر کرده اند و یا از بومیان منطقه هستند و در سایر شهرها زندگی می کنند از پخت این آش در رستوران ها استقبال کرده اند و خوردن این آش برایشان لذت بخش است. به گفته رهپور، استقبال مسافران نوروزی نیز از این آش خوشمزه، عالی است. به طوری که این استقبال باعث شده در تعطیلات نوروز، دو برابر روزهای عادی آش قوروت قیله بپزند.
وی که این آش محلی را از مادرش آموخته است، درباره سالم و مقوی بودن آن می گوید:«مواد اولیه آش قورت قیله، بلغور، لوبیا سبز، بادمجان، گوجه، کشک و سبزی آن ریحان و جعفری است که نشاندهنده سالم و مغذی بودن آن است. البته این آش به خاطر داشتن سبزیجات باید در رستوران ها به صورت روزانه تهیه شود».

چطور در خانه بپزیم؟
برای تهیه آش قوروت قیله در خانه، بایستی سبزیجات تازه را همان روز پخت تهیه کرد اما می توان قیله را از قبل آماده و در آش ریخت. مواد لازم برای تهیه این آش خوشمزه عبارت است از: برنج آش ۲۵ گرم، بلغور ۵۰ گرم، پیاز متوسط نگینی خرد شده یک عدد، گوجه فرنگی خرد شده دو عدد متوسط، لوبیا سبز خرد شده ۲۰۰ گرم، بادمجان خرد شده یک عدد بزرگ حدود 200 گرم، لوبیا چشم بلبلی ۶۰ گرم، تره خرد شده ۱۰۰ گرم، جعفری خرد شده ۱۰۰ گرم، ریحان خرد شده ۲۰۰ گرم، سیر ۸ حبه، نمک، فلفل و زرچوبه مقداری و کشک فراوان.

البته استفاده از فلفل سبز تند و آب گوشت یا قلم اختیاری است، اما باعث طعم بهتر آش می شود. همچنین در پخت این آش از سبزی های محلی نیز استفاده می شود که در فصل هایی از سال در کوه های اطراف جلفا و هادیشهر، می توان پیدا کرد.
نوبت به درست کردن این آش محلی خوشمزه رسیده است. در ابتدا بایستی برنج و بلغور را با هم خیس ‌کنیم. لوبیا چشم بلبلی راه هم جدا خیس می‌کنیم. در این فاصله گوجه و بادمجان را نگینی خرد کرده و بادمجان را نمک زده و حدود نیم ساعت صبر می کنیم تا تلخی آن گرفته شود. پیاز نگینی خرد شده را در روغن تفت داده می دهیم. زرچوبه زده را اضافه و بعد بادمجان نگینی رو اضافه کرده، کمی تفت می دهیم. به نوبت لوبیا سبز خرد شده و بعد گوجه خرد شده را اضافه کرده و تفت می دهیم. لوبیا چشم بلبلی، برنج و بلغور خیس خورده را هم اضافه می‌کنیم. عصاره گوشت یا آب قلم صاف شده را روی مواد ریخته و اجازه می دهیم با حرارت متوسط بپزد. در ادامه خواهید دید که بلغور و برنج، آب را به خود می کشد. پس آب جوش دم دستتان باشد و تا موقع پخت چیزی حدود ۳ لیتر آب برای پخت این آش نیاز است. هنوز تا پخت حبوبات فرصت داریم و در این فاصله سبزی‌ها را خرد می کنیم. در این آش نسبت ریحان دو برابر جعفری و تره است. بعد از پخت حبوبات، سبزی خرد شده را داخل قابلمه ریخته و حدود نیم ساعت بعد کشک و فلفل سبز تند را می ریزیم. در انتها نیز بعد از یکی- دو جوش، سیر له شده را ریخته و بعد از چند دقیقه زیر اجاق را خاموش می کنیم. قیله های از قبل آماده شده و یا کوفته ریزه های پخته شده را به همراه نعناع خشک و پیاز داغ، روی آش ریخته و بر سر سفره می آوریم.