اداره کل روابط عمومی و بین الملل منطقه آزاد ارس- سوم شهریور 1320 و مقاومت جانانه سه تن از فرزندان ایران زمین درخشش دوباره گوهر باستانی وطن پرستی و غیرت ملی در برابر ظلم و زور و تجاوز بود. سوم شهریور انتقامی بود از گلستان و ترکمنچای و از انسان های بوالهوس و سست اراده قاجار . بانک رسایی بود که تا فتح المبین، خیبر،خرمشهر، فاو و تنگه مرصاد در گوش مردم ایران می پیچید.
ایستادگی تا پای جان، و حراست از خاک، جان، مال، شرف و عزت ایران اسلامی امری مهم و خطیر بوده که از هزاران سال قبل در کالبد هر ایرانی ساری بوده و در طول تاریخ نمایان گشته است. حراست از ناموس و انجام وظیفه و البته نه فقط وظیفه حکومتی بلکه فراتر از آن، انجام وظیفه ملی و ذاتی که در خون هر ایرانی و بخصوص هر آذربایجانی غیرتمند جاریست، ژاندارم سرجوخه ملک محمدی، سید محمد راثی هاشمی و عبدالله شهریاری تنها مرزبانان ایرانی را که در نقطه صفر مرزی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سابق و نخجوان کنونی وظیفه پاسداری از مرزهای ایران عزیز را بر عهده داشتند بر آن داشت تا سوم شهریور سال 1320 را با خلق حماسه ای کم نظیر در تاریخ به ثبت برسانند.
رشادت آن سربازان ایرانی که تا پای جان در برابر ارتش قدرتمند روس ایستادگی کردند پیامی با ندای آزادی به مدافعان حقوق بشر بود. آری سه شهید آرمیده در جوار ارس در سوم شهریور سال 1320 با نثار خون و جان خود پرده از بی شرمی و بی عدالتی مدافعان حقوق بشر برداشته و حماسه ای بنام آزادی را در حاشیه رودخانه ارس و در نقطه صفر مرزی کشورمان خلق کردند.
شهریور 1320: هنگامی که متفقین تصمیم به اشغال ایران گرفته و عزم عبور از پل آهن مسقر بر روی رودخانه ارس کرده بودند ارتش تا بن دندان مسلح روس هنگام ورود به خاک ایران متوجه وجود سربازان مسلح ایرانی در آنسوی ارس شده و موضع نظامی گرفته و آتش جنگ در دوسوی مرز آغاز می شود.
ارتش روس دو روز به جهت ایستادگی سربازان ایرانی، پشت پل آهنی جلفا متوقف شدند. سربازان ایرانی با سلحشوری تمام و با شگردی خاص عملیات تقابل در برابر ارتش روس را طوری انجام دادند که گویی یک ارتش بزرگ در خاک ایران در مقابل آنان قرار دارد. فرمانده روس ها با مشاهده وضع موجود و عدم عبور از تنها گذرگاه دسترسی به ایران دستور گلوله باران پایگاه نظامی مرزبانان ایرانی را بوسیله آتش توپ خانه صادر می کند.
ژاندارم سرجوخه ملک محمدی، سید محمد راثی هاشمی و عبدالله شهریاری حتی در آخرین لحظات و با مشاهده زیر و رو شدن پایگاه دست از ایستادگی در برابر ارتش دشمن برنداشته و سرانجام یکی پس از دیگری در زیر باران آتش توپخانه روس حماسه ای به رنگ خون و بنام آزادی را رقم زدند.
سه مرزبان غیور ایرانی سرانجام پس از دو روز ایستادگی در برابر ارتش روس در سوم شهریور سال 1320 جام شهادت را نوشیده و افتخار بزرگ دیگری در دفتر پرغرور تاریخ ایران اسلامی ثبت نمودند.
فرمانده ارتش روس پس از مشاهده خاموش شدن آتش سلاح های ایرانی دستور ورود به خاک ایران را صادر می کند. فرمانده روس ها با مشاهده پیکر بی جان تنها سه تن از سربازان ایرانی و رشادت کم نظیر سه نفر با سلاح های ساده جنگی، دستور اجرای مراسم خاک سپاری با احترام نظامی در جوار رودخانه ارس را صادر کرده و این سه سرباز ایرانی را الگویی برای افراد خود معرفی می کند.
آری شاید این حماسه کم نظیر نقطه عطفی بر سرآغاز نهادینه سازی فرهنگ ایستادگی در برابر ظلم و تجاوز به حریم خاک پاک ایران عزیز در قرن اخیر بوده باشد تا فرزندان ایران همچون باکری ها، همت ها، یاغچیان و تجلایی ها در زمان تنگی عرصه بر ایران پای در رکاب مرزبانان خفته در جوار رودخانه ارس نهاده و باری دیگر حماسه ساز جبهه های نبرد حق علیه باطل شوند.
آری از ارس تا اروند حماسه ها بر تن این خاک پاک و شهیدپرور ثبت شده است که یادآور روزهای تلخ جنگ ناعادلانه جهان در برابر ایران و پرپر شدن جوانان و نوجوانان، زنان و مردان و کودکان بی گناه در جلوی دیدگان مدافعان حقوق بشر است.
بر روی سنگ آرامگاه هر سه شهید نوشته شده است «آرامگاه ژاندارم شهید، ... که در شهریور ماه 1320 در راه انجام وظیفه در مقابل مهاجمین ایستادگی و به شهادت رسیده است.
گفتنی است یادمان آرامگاه این شهیدان توسط منطقه آزاد ارس در حال طراحی بوده و بزودی اجرا خواهد شد.