گفت و گوی «اقتصاد ایران» با مدير عامل سازمان منطقه آزاد تجاري صنعتي ارس دكتر صادق نجفي

«اقتصاد ایران»: نقش مناطق آزاد در اقتصاد کشور را چگونه ارزیابی مینمایید؟

مناطق آزاد بنا بر خصوصیات ذاتي خود مانند قرار داشتن در شاه راههای تجاری و حوزه های ارتباطی-اقتصادی متراکم دارای قابلیتهای بالقوه قابل توجهی اند. در این مناطق با حذف تشريفات زايد ميتوان جذب سرمایه بانکی، تجاری، توریستی و صنعتی را به حداکثر ممکن رساند. مناطق آزاد با استفاده از این ابزارها میتوانند در کسب درآمد ارزی، ایجاد اشتغال و جذب سرمایه گذاری خارجی نقش مؤثری ایفا نمایند. همچنین محرومیت زدایی از اهداف دیگر آنها به شمار میآید.
در واقع مناطق آزاد به مثابه پلی بين اقتصاد ملی و اقتصاد بین الملل عمل ميكنند که از یک سو با جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی پایه توسعه صادرات را استحکام میبخشند و از طرف دیگر با بهره گیری از منابع و استعدادهای بالقوه کشور، مزیتهای نسبی اقتصاد را در زمینه اقتصاد بین الملل به بالفعل تبدیل میکنند و از این جهت دارای اثرات القایی روی تراز پرداختها و درآمد ملیاند.
«اقتصاد ایران»: منطقه آزاد ارس تا چه اندازه توانسته است در نیل به اهداف مشخص شده موفق عمل نماید؟
بررسی نتایج محاسبات صورت گرفته در زمینه مقادیر محصول ناخالص داخلی منطقه آزاد ارس از سال 84 تاكنون نشان میدهد که این شاخص همواره یک روند صعودی داشته به طوری که میانگین نرخ رشد سالانه محصول ناخالص داخلی در طی این دوره معادل 42 درصد بوده است. بالاترین نرخ رشد مربوط به سال 90 و معادل 83 درصد است. این واقعیت مبین رشد و توسعه اقتصادی پیوسته منطقه آزاد ارس و بهبود عملکرد در تمام زمینهها است.
علاوه بر این، روند صعودی مداوم این شاخص اقتصادی در منطقه آزاد ارس بیانگر بالا بودن امنیت اقتصادی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم در زمینه جذب سرمایه گذاری است که نقش مؤثری در سرازیر شدن سرمایه های داخلی و خارجی به این منطقه طی سالهای اخیر داشته است.
نتایج جانبی چنین رشدی در کاهش نرخ بیکاری منطقه آزاد ارس نقش مؤثری داشته، به طوری که نرخ رشد اشتغال در سال 90 نسبت به سال 87 به 115 درصد رسیده است.
«اقتصاد ایران»: چگونه میتوان مناطق آزاد را از یک درگاه برای واردات به سکویی جهت صادرات تبدیل نمود؟
مناطق آزاد از قابلیت ویژهای در زمینه دسترسی به بازارهای بین المللی و توسعه صادرات به بازارهای منطقه ای و جهانی از طریق صدور محصولات صنایع مستقر در مناطق و ایجاد قطب‏های صنعتی صادرات محور و در نهایت برنامه ‏ریزی برای صادرات مجدد با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی كشورمان برخوردارند.
براي اين مهم حمایت مؤثر از بخش خصوصی و ارتقای فضای کسب و کار اهمیت ویژه ای دارد، چرا که این بخش به عنوان عامل مهم و اصلی توسعه اقتصادی - به ویژه توسعه صادرات در مناطق آزاد - به شمار می آید. همچنين با توليد بيشتر ميتوان به جايگزيني واردات هم مبادرت كرد تا علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، ایجاد اشتغال و جلوگیری از خروج ارز صورت پذيرد. استراتژي ما مبني بر بهره گیری از استراتژی خوشهای صنایع فعال در مناطق آزاد به منظور افزایش قدرت رقابت پذیری آنها در بازارهای جهانی و هدایت سرمایه گذاران از طریق تهیه بسته های سرمایه گذاری جهت معرفی بسترهای تولیدی مؤثر در کاهش واردات میتواند نقش مهمی ایفا نماید.
«اقتصاد ایران»: چه چشماندازی را برای آینده مناطق آزاد ایران ترسيم ميكنيد؟
تصویب قانون مناطق آزاد جمهوری اسلامی ایران گام مهمی در راستای فعال شدن این مناطق و حرکت به سمت اهدافی مانند گسترش صادرات، درآمدهای ارزی و افزایش اشتغال به شمار میرود و با جذب سرمایه گذاری خارجی زمینه ساز دستیابی به اهداف مناطق آزاد میگردد. اما اگر مناطق آزاد ایران بخواهند موفق عمل نمایند، باید با سرلوحه قرار دادن فرمایشات مقام معظم رهبری در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی و با ایجاد فضایی به دور از رقابت ناسالم و با تلاشی یکپارچه در جهت بهره گیری کارآمد از تمام ظرفیتهای موجود بر اساس تحلیل هزینه-فایده و منافع اقتصاد ملی عمل نمایند تا بتوانند در بازارهای جهانی حضور پُررنگی داشته باشند. اگر مدیریت مناطق آزاد کشور بتواند این زمینه ها را فراهم آورد، میتوان چشمانداز مناطق آزاد را در ایران امید بخش و روشن ترسیم کرد و نقش مؤثري برای این مناطق در برنامه های توسعه اقتصادی آینده در نظر گرفت.
«اقتصاد ایران»: چشمانداز منطقه آزاد ارس را چگونه میبینید؟
با نگاهی به سند چشم انداز منطقه میتوان گفت که منطقه آزاد ارس طي سه برنامه اخير توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي به پشتوانه مديريتي دانش بنيان و مشاوريني توانمند و كاركناني متخصص و با انگيزه به منطقه اي پيشتاز در داخل تبديل و الگوي ساير مناطق آزاد در داخل و كشورهاي منطقه شده است.
منطقه آزاد ارس به بركت برخورداري از موقعيت جغرافیای اقتصادی ممتاز و دسترسي به بازارهاي بين المللي سرمايه و با تكيه بر امكانات برجسته توسعه ترانزيت و صادرات مجدد، توانمنديهاي بالاي صادراتي و با فراهمسازي زيرساختهاي توسعه فعاليتهاي بازرگاني در كنار گمركات و مراكز تخليه و بارگيري كالا و الگوسازي ورود به سازمان تجارت جهانی (WTO) توانسته است در جهت ارتقاي نقش همپيوندي اقتصاد ملي با اقتصاد جهاني، بسترساز تعامل سازنده كشور با جهان باشد.
منطقه آزاد ارس با ايجاد قطب دانشگاهي بين المللي و تعاملات علمي و آموزشي با كشورهاي همسايه و جمهوري هاي تازه استقلال يافته در جهت برخورداري از دانش پيشرفته به عنوان پايلوت فناوري اطلاعات و ارتباطات، نقش حساسي را در توليد علم و فناوري در كشور ايفا كرده است.
این منطقه با توانمندسازي و بهره گيري از ظرفيتها، فرصتها و پتانسيلهاي سرزمين اصلي، از نقش آفرينان اصلي شكوفايي و بالندگي كشور در جهت توسعه صنعتي، معدني، كشاورزي و خدماتي، دستيابي به تكنولوژيهاي نوين، احراز جايگاه اول اقتصادي كشور در منطقه و تعميق امنيت در مرزها بوده است.
منطقه آزاد ارس در حوزه تجارت و بازرگانی، توریزم و تولید در 3 سال آینده با جهشی بی سابقه به روند توسعه خود خواهد رسید، به طوری که در این بخشها در بین مناطق آزاد قطعاً منطقه ممتاز بوده و در حوزه زیرساختها یکی از پیشرفته ترین مناطق کشور خواهد شد.
«اقتصاد ایران»: متشكريم.