گفتگوی اختصاصی: هشدار در مورد مصوبه کمیسیون تلفیق/ امارات در حال جذب سرمایه گذاران مناطق آزاد ایران است
رحمان سادات نجفی در گفت و گو با خبرنگار کیش نوین افزود: ایرانیان امارات چند روز پیش اطلاعیه ای صادر کردند که امارات اکنون به تولیدکنندگان و صنعتگران ایرانی، زمین رایگان و همچنین وام کم بهره بلند مدت می دهد.
وی اظهار داشت: امارات پیش از این هم در سالهای قبل هزاران میلیارد سرمایه های ایرانیان را به خود جذب کرده است و ایرانی ها در این کشور همسایه جنوبی در حال فعالیت اند. قوانین آنها ثبات دارد و هر روز تغییر نمی کند.
متاسفانه ما با این تغییرات در حال زدن تیشه به ریشه مناطق آزاد هستیم.
بردن مناطق آزاد در زیرمجموعه وزارت اقتصاد، تعارض با قوانین بالادستی دارد
کارشناس مناطق آزاد افزود: اینکه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بر آن تاکید می کند که مناطق آزاد، زیرمجموعه وزارت اقتصاد و امور دارایی قرار گیرد، عملا در تناقض و تعارض آشکار با قوانین مناطق آزاد و قوانین بالادستی کشور است.
یعنی پیش از آنکه در قانون مناطق آزاد اصلاحی انجام شود، یا آن قانون برنامه توسعه ای بند الف ماده ۶۵ که احکام دائمی است و قرار نیست تغییر کند، این مصوبه کمیسیون تلفیق در مغایرت آشکار با آن است و در واقع ما فعالان بخش خصوصی مناطق آزاد را دیگر با هیچ چیز نمی توان، ترغیب به سرمایه گذاری و ادامه فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد کشورمان کرد.
کارشناس مناطق آزاد توضیح داد: به واسطه قانونی تحت عنوان “قانون چگونگی اداره مناطق آزاد” و قوانین بالادستی مانند قوانین برنامه توسعه ای کشور و ماده ۳۵ برنامه چهارم، ماده۱۱۲ برنامه پنجم و ماده ۶۵ احکام دائمی برنامه ششم توسعه؛ دستگاه های اجرایی سرزمین اصلی همگی به مدیران عامل مناطق آزاد تفویض اختیار کرده اند. در این قوانین تاکید شده که مناطق آزاد صرفا بر اساس قانون خاص خودشان اداره می شود.
وی ادامه داد: در ماده ۱۱ سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب هم بر این موضوع تاکید شده که مدیران عامل مناطق آزاد، باید توسعه عمل و همه اختیارات را داشته باشند.
وی به آیه یک سوره مبارکه مائده اشاره کرد و گفت: به آقای ذوالنور عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در جلسه چند روز قبل که با وی داشتیم، گفتم آقا، «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» ما چه می شود؟ این آیه شریفه قرآن است يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ ، ما پیمان بستیم، یک روزی حضرت امام (ره) فرمود قانون اساسی میثاق بین ملت و حاکمیت است. میثاق سرمایه گذار و فعال بخش خصوصی در مناطق آزاد؛ جز “قانون چگونگی اداره مناطق آزاد” مگر چیز دیگری است؟
خب امروز پس از ۲۸ سال آن قانون، مشوق و معافیتهایی را که در نظر گرفتیم، را نقض می کنیم.
مصوبه کمیسیون تلفیق، دبه کردن علیه سرمایه گذاران است
رییس هیات مدیره شورای هماهنگی و همکاری فعالان اقتصادی مناطق آزاد ادامه داد: سرمایه گذاران که در مناطق آزاد، نقاط صفر مرزی و محروم بدون بودجه دولتی سرمایه گذاری کردند، به واسطه این مشوق ها آمدند. امروز بعد از ۲۸ سال در حال دبه کردن هستیم، این شرعا و عرفا درست نیست که آقای سعید محمد هم به آن اشاره کرد که این اقدام نه شرعی است و نه قانونی. ما اینها را به همه دوستان گفتیم.
مناطق آزاد ۴۰ درصد صادرات کشور از انجام می دهند
نجفی گفت: تمام تلاش ما این است که از یک ابر پروژه ارزشمند ملی کشور (مناطق آزاد) صیانت کنیم. نمی توان مناطق آزاد را نادیده گرفت، آمارها می گوید ۴۰ درصد صادرات کشور از طریق مناطق آزاد و ویژه اقتصادی انجام می شود.
وی در پاسخ به این سوال که برخی می گویند مناطق آزاد تبدیل به مناطق واردکننده شده است؟، اظهار داشت: متاسفانه کسانی که مخالف مناطق آزاد هستند، وقتی می خواهند آمار ارایه دهند، واردات را تجمیع شده اعلام می کنند، اما آمار صادرات را تفکیک می کنند. مثلا در مورد آمار واردات می گویند مناطق آزاد جمعا این مقدار واردات دارند که بخش عمده مواد اولیه کارخانجات ما است که در مناطق ویژه اقتصادی قرار دارند. سرمایه گذاران مناطق آزاد، سالانه ۱۵ میلیارد دلار در سال صادرات انجام می دهند این رقم یعنی ۴۰ درصد صادرات کشور.
در مناطق آزاد در حوزه کالای مسافری، یا کالاهای گروه ۴ که در واقع کالای لوکس محسوب می شود ما (مناطق آزاد) طبق سهمیه ای که سال گذشته حدود ۵۰۰ میلیون دلار وزارت صمت داده بود، توانستیم ۲۴۳ میلیون دلار وارد کنیم اما در کنار آن ۵۰ هزار شغل ایجاد شد که فقط به صورت مستقیم است و غیرمستقیم آن بیش از ۲۰۰ هزار نفر شغل را شامل می شود، دوستان به این چرخه توجه نمی کنند با ۲۴۳ میلیون دلار واردات، این میزان اشتغالزایی.
کارشناس منطقه آزاد ادامه داد: طبق آمار گمرک در سه سال گذشته ۳۸ میلیارد دلار توسط مسافر، ارز از کشور خارج شده است، مسافری که در سه سال گذشته به مناطق آزاد آمده، کالای مسافری که طی این سه سال خارج کرده به یک میلیارد دلار نمی رسد. آیا می توان این ارقام را با هم مقایسه کرد، یا قیاس مع الفارق است؟ دوستانی که مناطق آزاد را زیر سوال می برند که تریبون هم کم ندارند. هم تریبون رسانه ملی و هم سایت و خبرگزاری های بسیاری در اختیار دارند و در حال شانتاژ علیه مناطق آزاد هستند، به ناحق و ناروا رفتار می کنند علیه سرمایه گذاری که با عِرق و عشق به وطن سرمایه گذاری کرده است و همان روز در ۲۸ سال گذشته هم می توانست در امارات و ترکیه و کشورهای دیگر که بستر سرمایه گذاری فراهم بوده سرمایه گذاری کند، اما برای اینکه در کشور خودشان باشند و به کشور خود خدمت کنند، اینجا مانده اند. امروز همه تابع این شرایط قرار گرفتند که باید مهاجرت کنند.
به گفته نجفی، اکنون در هفته دو پرواز مستقیم از کیش به دبی وجود دارد که ۵۰ درصد مسافران هر پرواز، سرمایه گذارانی هستند که برای ثبت شرکت جدید به دبی می روند و سرمایه های خود را انتقال می دهند، در واقع همه از ادامه فعالیت در کشور ناامید شده اند.
تنها یکسال اجازه دهید قوانین مناطق آزاد اجرا شود
نجفی اضافه کرد: توقع ما از قانونگذاران این است که با سعه صدر بیشتر؛ قانون، طرح و لایحه را تصویب کنند و با دقت بیشتری این کار را انجام دهند و تیشه به ریشه همه چیز نزنند، صورت مساله را پاک نکنند. یکسال اجازه دهند قوانین مناطق آزاد به درستی اجرا شود که تا الان اجرا نشده است. شاید ۳۰ درصد ظرفیت قوانین مناطق آزاد به اجرا در آمده است، ۷۰ درصد آن ابتر باقی مانده و اجرا نشده است. اگر مجلس ۶ ماه یا یک سال آزمایشی پایش و نظارت کند که قوانین اجرا شود، سپس خواهد دید آیا این پروژه واقعا برای کشور ارزش افزوده دارد یا خیر؟ که البته دارد.
بخش خصوصی با آمدن به مناطق محروم، حسن نیت خود را نشان داده است
رییس هیات مدیره شورای هماهنگی و همکاری فعالان اقتصادی مناطق آزاد تصریح کرد: اگر جایی هم اهداف قانونگذار محقق نشده، علت آن عدم اجرای قوانین و عدم اشراف مدیرانی است که برای مناطق آزاد انتخاب شدند، اشراف نداشتند و نتوانستند راندمان خوبی داشته باشند امابخش خصوصی حسن نیت خود را همان روز که سرمایه و زندگی خود را در نقاط محروم بدون هیچ امکاناتی آورده، نشان داده است.
همین منطقه آزاد کیش که امروز مقصد گردشگری لوکس ایران شده، بنده ۳۵ سال پیش در سال ۶۵ که در کیش شروع به فعالیت کردم، در آنجا آب آشامیدنی نداشتیم، روزها برق نداشتیم و بدون برق زندگی می کردیم. آیا فکر می کنند اینجا بدین شکل امروزی بوده که ما سرمایه گذاران به این مناطق آمده ایم. یا این زیرساخت ها را دولت برای ما فراهم کرده است؟ نه تنها یک ریال بودجه دولتی صرف زیرساخت ها نشده، بلکه همه آن را بخش خصوصی داده و از محل درآمد بخش خصوصی، سازمان ها این زیرساخت ها را ایجاد کردند. هر چند بعد از ۲۸ و ۳۰ سال هنوز در زیرساخت ها مشکل وجود دارد، البته در کیش کمتر در دیگر مناطق آزاد، بیشتر.
اما اگر قرار است زیرساخت ها ایجاد شود، نمی توان بدون دادن، زیرساخت آن را فراهم کرد، یا سرمایه گذاری اتفاق بیفتد.
بخش خصوصی، از بی ثباتی آسیب زیادی دیده است
کارشناس مناطق آزاد اضافه کرد: برخی وقتی می خواهند مناطق آزاد کشور را زیر سوال ببرند، آن را با مناطق آزاد موفق دنیا مقایسه می کنند مانند مناطق آزاد هامبورگ آلمان، شانگهای چین، جبل علی امارات. این قیاس مع الفارق است. جبل علی بزرگترین منطقه آزاد و بزرگترین بارانداز خاورمیانه است. ۳۰ سال پیش سلطان بن سلیم به عنوان مدیر این منطقه آزاد انتخاب شد، برای وی هزینه کردند، او آموزش دیده و بهترین مشاوران اروپایی را در اختیار او قرار داده اند و امروز هم هنوز او مدیر عامل منطقه آزاد جبل علی است. بنابراین میبینیم که نه تنها قانون ما بی ثابت است بلکه مدیریت های ما نیز در مناطق آزاد بی ثبات است. ما هیچگاه هیچ مدیری را برای مناطق آزاد آموزش ندادیم. یک مدیر صددرصد دولتی را با یک ساعت و نیم پرواز مدیر عامل یک منطقه آزاد منصوب می کنند.
خب حالا تا وی بر موضوع و منطقه اشراف پیدا کند، یکسال طول می کشد و وقتی اشراف یافت، تغییرش می دهند. آسیب هایی که ما از این بابت می بینیم بسیار زیاد و بی شمار است.
اگر مشوق ندهید، هندورابی آباد می شود؟
می خواهم بگویم ما را با چنین مناطق توسعه یافته ای مقایسه می کنند، سوال این است چرا مناطق آزاد کشور را با منطقه های اطراف آن مقایسه نمی کنید؟ چرا منطقه آزاد چابهار را با قسمت های محروم چابهار مقایسه نمی کنید که اینجا آباد شده، اما آنجا آباد نشده باقی مانده است. اینگونه مقایسه کنید. مثلا جزیره هندورابی یک جزیره برهوت، خشک و بی آب و علف است اما قرار است جزیره گردشگری باشد و به منطقه آزاد کیش الحاق شده، که سرمایه گذار جذب کند تا آباد گردد. شما فکر کنید اگر مشوق ندهید، هندورابی آباد می شود؟، این غیرممکن است.
وزارت اقتصاد در امور خود مانده؛ چطور مناطق آزاد را اداره کند
رییس هیات مدیره شورای هماهنگی و همکاری فعالان اقتصادی مناطق آزاد در پایان اظهار داشت: ما به هیچ عنوان نمی توانیم دست به مشوق های مناطق آزاد بزنیم و اختیارات مدیران مناطق آزاد را تضعیف کنیم، به زیرمجموعه حوزه وزارتخانه ای ببریم که خود این وزارتخانه (وزارت اقتصاد) در امور خود مانده است؛ مانند سازمان امور مالیاتی، گمرک جمهوری اسلامی، بانک مرکزی. آقای خاندوزی وزیر اقتصاد اگر خیلی توانمند هستند که حوزه های خود را مدیریت کنند، باید کلاهش را بالا بیندازد، دیگر نمی تواند بیاید مناطق آزاد را هم مدیریت کند. مناطق آزاد را به حال خود بگذارند با قوانین خودش، زیر نظر نهاد ریاست جمهوری و شخص رییس جمهور و معاونان وی اداره شود.